23/03/2018

Asociación O TEIXEIRO Piornedo

A Universidade Rural Galega en colaboración coa Fundación TIC estivemos en Piornedo. A Asociación O Teixeiro é un referente de dinamización cultural e de recuperación e conservación das nosas tradicións.
Lola e Isolina, fundadoras da asociación xunto con mais veciños e veciñas, nos falaron dos inicios e o camiño de O Teixeiro.
Marcial, mestre e director da escola de San Román de Cervantes falounos das actividades nas que participan.
Fuco, ceramista e conservador, con moito esforzo, xunto a súa compañeira da Palloza Museo
...e as novas xeracións, Andrea e Lucía que son a semente que xa está dando os seus froitos, nos transmitiron o amor, respeto e valoración que sinten pola súa terra, as suas tradicións a sua forma de vida na montaña.

Este impresionante Teixo, situado enfrente da antiga escola, agora local da asociación, é quen lle da nome a As. O TEIXEIRO


Isolina



Marcial, mestre e director da escola de San Román de Cervantes 

Lola



Andrea

Lucía



Fuco, ceramista e conservador - recuperador xunto a sua compañeira, Isolina, da Palloza Museo.


05/03/2018

Esta fin de semana a Universidade Rural Galega visitou Biocultura na Coruña, aproveitamos para falar con profesionais de diferentes sectores e aproveitamos para repartir dípticos informativos do noso proxecto.



24/02/2018

O sábado 17 de febreiro a Universidade Rural Galega estivo presente no Encontro de Intercambio de Sementes de Betanzos.






28/12/2017

Antes de que remate este ano 2017 queremos amosaros un percorrido polas charlas que organizamos dende a Universidade Rural Galega coa colaboración da Deputación da Coruña.
A última foi o 22 de decembro e participou na organización xunto coa U.R.G. a Asociación de veciños e veciñas de Xuño "Sartaxas".

"Situación actual da cestería"  Lola Tourón Río



"Saberes da horta á cociña" Mª do Carme Freire Cruzes





"Piornedo, unha experiencia de recuperación" Lola López Pérez





"A recuperación do Patrimonio como ferramentas de reinserción" Emilio Sánchez Gómez





"A participación veciñal: Un xeito de mellorar" Xosé Cuns Traba


22/12/2017

O venres 22 de decembro, rematamos este ano 2017 cunha charla de Xosé Cuns, autor do blog "Non me pidan calma contra a pobreza e a exclusión", quen nos falará da Participación Veciñal "Un xeito de mellorar". Será na Casa da Cultura de Xuño - A Coruña ás 19:00.
Organizamos a Universidade Rural Galega e a Asociación de Veciños e Veciñas de Xuño "Sartaxas" e colabora a Deputación da Coruña



12/12/2017

Seguimos coa publicación das entrevistas realizadas este ano 2017 pola Universidade Rural Galega en colaboración coa Deputación da Coruña.
“Ganadería Roidiz”
   Proxecto situado na parroquia de Ribadeume no concello de As Pontes. Mantivemos una conversa con Jorge Filgueira, fillo e neto de gandeir@s. Ten una sociedade formada pola sua mai, Mª Elena Bellas e a súa moza, Teresa Molina.
   Dende pequeno soubo que a súa vida profesional sería na gandeiría, o seu avó tiña un posto de monta e tiña preto una queisería que lle mercaba a sua produción de leite, posuía 27 cabezas e como nos contou Jorge, era un home moi atrevido ao que non lle asustaba ser pioneiro, foi o primeiro da zona que fixo un establo para gardar ó gando, isto foi nos anos 70 e claro, marcou tendencia.
   A gandeiría foi crecendo e xa coa súa mai, Mª Elena, chegaron a ter 50 cabezas e agora na actualidade contan con 70 querendo chegar a unhas 100. Na actualidade están nun período de conversión e contan para o ano 2018 ter o certificado en ecolóxico.
- Jorge,¿Por qué decidiches ser gandeiro?
  Sempre o souben. Cando rematei 8º de E.G.B. lémbrome que nos fixeron una proba para saber se éramos mais aptos para estudiar unha F.P. ou B.U.P., eu saín que podería valer para calquera das dúas, pero eu xa o tiña claro. Aínda que tamén sabía que para coidar vacas tiña que formarme e así é que fixen o Ciclo de Explotación agraria extensiva, un módulo de Marketin, outro de Xestión e outro mais de Paisaxes e Medio Rural. É un erro pensar que para coidar vacas vale calquera, hai que saber moitas cousas.
- Fálanos dos momentos no camiño: primeiro dos difíciles, desilusionantes, problemáticos,… e despois dos gratificantes, fermosos, estupendos,…
   O que se me ven á cabeza como momento difícil para nós e para o noso gando foi cando hai uns anos empezou a estenderse a enfermidade que transmiten as carrachas, coñecida como babesia. Foi moi duro xa que trátase dunha enfermidade na que moitos animais non aguantan a medicación e os que a soportan teñen una recuperación moi lenta. Tivemos que recurrir a axudas para estabilizarnos pero había moitos momentos que pensábamos que non íamos poder con ela.
   En canto aos momentos positivos, para mi son moitos e podo dicir que tódolos días, cando nace una becerra, despois de coidala e criala chega á idade na que xa está preparada para parir, vivir ese ciclo faime feliz. Calquera momento é satisfatorio, meterme na fraga, ver bichos,… valorar todo o que me rodea, se non tivera todo iso non houbera elixido estar aquí, diso estou seguro.
- ¿Qué repercusión tivo na zona que vosoutros esteades aí?
   Pois non sabería dicir se o noso traballo fixo algo na zona, aínda que pensándoo ben, o meu avó foi o primeiro en ter un establo e esa idea contaxiou ao resto d@s veciñ@s. Tamén fomos os primeiros en decidir que no verán as vacas estaban mellor quedándose fora a pasala noite, aproveitaban a fresca, isto daquela era una tolería, hasta que comprobouse con feitos que era moi bo. A miña casa foi pioneira no ensilado en bolos, no uso de maquinaria novidosa,… Facemos un sistema de pastoreo orixinario de Francia que se chama Pastoreo Voisin. Todo isto xenera, ao principio moitas críticas, hasta que co paso do tempo demostras que funciona.
- Jorge, según o teu entender, ¿qué camiño ten que seguir o rural para que viva?
   O primeiro que penso e que os e as que vivimos na actualidade no rural temos que producir algo que se teña que recoller tódolos días, abandonar completamente o monocultivo extensivo forestal que está matando o noso entorno.
   Darlle valor ao noso, imprescindible.
   Formarse para poder levar a cabo calquera actividade ou profesión relacionada co rural, non infravalorar os oficios pensando que calquera pode facelos, a ignorancia é moi perigosa.
  Abrirnos a ver e observar outros países onde o campo está vivo e xenera benestar, como por exemplo, Francia, Bélxica, Alemaña,… xa que nos temos un paraíso de entorno e teríamos todo o necesario para logralo.
Contacto “Ganadería Roidiz”:
teléfono: Jorge 606.423.457

  
Entrevista realizada pola: 



En colaboración coa:
       


            

08/12/2017

Antes de que remate este ano 2017 comenzamos coa publicación de tódalas entrevistas feitas neste ano dentro do noso proxecto da provincia da Coruña titulado "O Rural Galego: A Historia Vive". Levado a fin gracias á colaboración da Deputación da Coruña.

 “O Forno das Candeas” Sabela e Luis.-
   Proxecto situado no lugar da Tabeira, parroquia de Golmar pertencente ao concello da Laracha, na provincia da Coruña onde Sabela e Luis formaron unha C.B. chamada “O Forno das Candeas”. Levan mais de dez anos traballando na produción con criterios agroecoloxicos.
   Os seus inicios veñen de cando decidiron asentar a sua vida no Courel, onde estiveron mais de sete anos, traballaban soutos recuperados por eles de diferentes propietaros e puxeron a funcionar dous sequeiros tradicionais para basear a súa produción en produtos derivados da castaña.
Facían fariña, pan, bolachas e magdalenas de castaña ademáis da comercialización do propio froito, alí o seu proxecto coñecíase co nome de “O Sequeiro da Portela”.
   Fai dous anos decidiron cambiar de lugar e foi cando se asentaron nun lugar do concello da Laracha onde ampliaron os seus produtos e agora mesmo a través do “Forno das Candeas” comercializan diferentes pans e bolachas elaboradas por eles. Utilizan diferentes fariñas sempre que poden de produción propia elaborada con cereais locais doutros proxectos semellantes: trigo, centeo, millo e fariña castaña.
   Pertencen á Asociación Labrega Natura que está formada por pequenas produtoras labregas que viven e desenrolan os seus proxectos na contorna de Bergantiños-Coruña.

Preguntamos á Sabela e ao Luis polos seus momentos no camiño que levan percorrido,
¿Podedes resumirnos cales son os elementos facilitadores e os elementos que dificultaron o voso camiño?
Sabela: vou nomear dous aspectos que para min entorpecen ou dificultan o noso camiño:
-      Conseguir prezos dignos e xustos dos nosos produtos, xa que no sector alimentación nos teñen habituados a una tirada polo baixo do prezo dos alimentos.
-      A ignorancia nosa de non ser continuadores das tradicións rurais e iso provoca que aparezan dificultades na xestión do territorio. Cando cheguei ao Courel tiven que adicar mais de tres anos en estar en convivencia continua cos e coas veciñas aprendendo, o Courel foi para min una segunda universidade.
Luis: para min o que se me ven á cabeza neste momento é a incapacidade para crear comunidade cercana, persoas coma nos, con nenos e nenas, compartir proxectos,… cercanos en distancia xa que na montaña ese chegou a ser un dos problema. En Laracha isto estamolo conseguindo.
En canto aos aspectos facilitadores do camiño Sabela o resume nunha frase “todo o aprendido”
Luis: Sempre saindo de nos un respeito total polo que alí xa había a hospitalidade da xente da montaña, nos fixeron sentir arroupados e apoiados.

Sabela e Luis desde a vosa experiencia ¿qué camiño ten que seguir o rural para que viva?
Sabela: Para min está claro: que as persoas nos xuntemos, nos organizemos, a volta aos traballos comunitarios, fai pouco leín una frase que resume isto ”Sos, imos mais rápido pero xuntos e xuntas chegaremos mais lonxe”. Outro factor moi importante para que as aldeas sigan vivas é saber que dependemos das ciudades e das vilas, xa que é onde están as consumidoras ás que hai que concienciar do que consumen, que sexan persoas activas no consumo e que saiban apoiar ás produtoras.
Luis: Eu faría una diferencia entre a montaña e o resto do rural, así que para que a montaña siga viva e que sexa mais fácil xerar novos asentamentos terían que existir unas axudas brutais para as habitantes da montaña, por exemplo, beneficios fiscais, facilidade de servizos,… E para o rural en xeral, comparto con Sabela a necesidade de xuntarmonos e que dalgún xeito a administración ten que darse conta de que ter xente vivindo fora das cidades costa menos cartos xa que isto implica que os camiños están limpos, as terras cultivadas o que provoca una loita natural contra os incendios,…Temos que darlle a volta ao discurso dominante, a xente no rural coida un territorio distribuindo o esforzo para tal fin.
Nun novo discurso é preciso invertir moito en educación alimentaria, promover o consumo dos produtos estacionais, traballados por labregas do teu redor, isto repercute directamente na saude das persoas e por exemplo pode reducir o gasto público en sanidade.
Em resumo ter xente vivindo activamente no rural é mais rentábel para o conxunto da sociedade, e distribue a riqueza e a xestion dos recursos. A outra alternativa é deixar a terra a ermo pras grandes empresas


Para contactar co Forno das Candeas:
-      Páxina web: www.candeas.com
-      E-mail: fornodascandeas@gmail.com
-      Facebook: fornodascandeas


Sabela empaquetando as bolachas para a sua distribución




Entrevista realizada pola:



En colaboración coa: